Temat: Przyjazna energia. Jak bezpiecznie, racjonalnie i ekologiczne wykorzystywać energię elektryczną

Cele ogólne:
* podnoszenie świadomości właściwego i bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych
* promowanie wiedzy o bezpiecznym, racjonalnym i ekologicznym użytkowaniu energii elektrycznej
* kształtowanie nawyku oszczędnego korzystania z prądu

Cele operacyjne:
Uczeń po zajęciach:
* wie, że każdy z nas może i powinien zużywać energię elektryczną bardziej bezpiecznie efektywnie, racjonalnie i ekologicznie
* zna różne źródła energii, wskazuje źródła alternatywne
* zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi
* prawidłowo rozpoznaje i nazywa najważniejsze urządzenia elektryczne
* jest odpowiedzialny za wyniki pracy zespołu
* próbuje przewidywać efekty oszczędnego gospodarowania prądem

Metody pracy:
- pogadanka
- burza mózgów
- praktycznego działania
- pokaz
- gry

Formy pracy:
- indywidualna
- praca w grupie

Środki dydaktyczne:
- krzyżówki, zagadki, plansze, kartoniki z literami hasła "Bezpieczniej z prądem", prezentacja na temat racjonalnego, oszczędnego i ekologicznego korzystania z energii elektrycznej, ulotki sporządzone na podstawie prezentacji, wiersz "Marek i Darek"

 

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Faza wstępna:
1. Czynności organizacyjno - porządkowe (ustawienie krzeseł w kręgu i zajęcie miejsc przez uczniów).
2. Powitanie - nauczyciel wita uczniów, wymieniając pozytywne cechy ludzi. Uczniowie, którzy posiadają wymienioną cechę, wstają, np.: Witam uczniów rozsądnych, odpowiedzialnych, przestrzegających zasad bezpieczeństwa, uczniów z wyobraźnią, ekologicznych, tych, którzy zanim coś zrobią, najpierw pomyślą, lubiących turnieje wiedzy i umiejętności, tych, którzy są na dzisiejszej lekcji.
3. Zapoznanie z przebiegiem lekcji: nauczyciel informuje uczniów, że podczas dzisiejszych zajęć będą pracować w grupach, które będą rywalizowały ze sobą podczas wykonywania kolejnych zadań. Za prawidłowo rozwiązane zadania grupy będą nagradzane punktami - literami. Grupa, która wykona zadanie jako pierwsza uzyskuje 4 punkty i otrzymuje 4 litery z hasła, druga grupa - 3 litery , trzecia 2, czwarta 1 literę. Grupa, która będzie najlepiej i najszybciej wykonywać kolejne zadania, uzyska wszystkie litery z hasła, które należy rozwiązać na zakończenie zajęć, ta grupa otrzyma również plany zajęć w nagrodę.
4. Nauczyciel dzieli klasę losowo, wg odliczania do czterech: jedynki - to zespół pierwszy, dwójki - drugi itd.

Faza realizacyjna
1. Nauczyciel ogłasza rozpoczęcie zmagań turniejowych. Pierwsze zadanie będzie polegało na rozwiązaniu krzyżówki, hasłem której jest główne zagadnienie, jakie będzie poruszane na zajęciach.

 

ZADANIE 1 - krzyżówka

 

1/ Potrafi wygładzić kołnierzyk i kant spodni.
2/ W elektrycznym znacznie szybciej zagotujesz wodę.
3/ Oglądasz w nim ulubione programy.
4/ Znacznie dokładniej wypierze brudną bieliznę.
5/ Nauka o różnych związkach w przyrodzie.
6/ To elektryczne urządzenie pomaga szybciej przygotować smaczne potrawy.
7/ Wkładając do niego wtyczkę, nigdy nie trzymaj za kabel.
8/ Ma knot, używały jej nasze babcie.
9/ Stoi na twoim biurku.
10/ Dzięki temu urządzeniu szybko przygotujesz grzanki.
11/ To urządzenie pozwala odczytać, ile prądu już zużyłeś.
12/ Ten fachowiec z zakładu energetycznego usunie i naprawi sieć po burzy.
13/ O prądzie elektrycznym wie naprawdę wszystko.
14/ Mały klawisz w ścianie , gdy go wciśniesz, dzień się stanie.
15/ Babcia piecze w nim ciasto.
16/ Suszysz nią włosy.
17/ W naszych gniazdkach wynosi 220V.
18/ Słuchasz w nim różnych audycji.

2. Grupa, która pierwsza rozwiązała krzyżówkę bezbłędnie, czyta hasło: ENERGIA ELEKTRYCZNA i zapisuje na tablicy. Następnie nauczyciel nawiązując do hasła, formułuje i zapisuje temat zajęć.
Wygłasza krótką pogadankę o energii elektrycznej, bez której nikt już nie wyobraża sobie życia, którą wszyscy traktują jako coś oczywistego i której codziennie zużywamy niewyobrażalną ilość.

3. Nauczyciel zaprasza grupy do kolejnego zadania:

 

ZADANIE 2 - Z czego może powstać prąd? - ukryte wyrazy

Wędrując po liniach, wpiszcie litery we właściwe okienka, a dowiecie się, z czego może powstać prąd.

 

Œ

 



 

 

 



 

4. Wszystkie grupy odczytują rozwiązania - najszybsza rozpoczyna od hasła 1 - podając krótką charakterystykę tego źródła energii, kolejna grupa omawia następny sposób zdobywania energii. Wszystkie otrzymują punkty i literki hasła końcowego.

5. Następna zabawa - zadanie dla grup polegające na odgadnięciu zagadek czytanych głośno przez nauczyciela. Każda grupa zapisuje rozwiązania na kartkach.

ZADANIE 3 - Do czego wykorzystujemy energię elektryczną? - zagadki

1. To urządzenie takie gorące
jakby nagrzane sierpniowym słońcem.
Służy wybornie do prasowania
twojej bielizny oraz ubrania ( żelazko)

2. Ta maszyna wszystkich nęci
w wesołym miasteczku,
Na niej w głowie aż się kręci
tacie oraz dziecku. ( karuzela)

3. Któż to taki, powiedz kto?
Kto choć bardzo lubi kurz
i choć dużo je, nie tyje
I ma zawsze smukłą szyję? ( odkurzacz)

4. Elektryczna bańka szklana
sprytnie tak skonstruowana,
że gdy do niej prąd poleci,
bardzo jasnym światem świeci. (żarówka )

5. Mały klawisz tkwi w mej ścianie
Gdy go wcisnę, dzień się stanie. ( wyłącznik światła)

6. Co w skrzynce szybko wiruje
i zużytą energię pokazuje? ( licznik energii)

7. Kto w mig wszystko zreperuje
gdy się w instalacji coś popsuje? (Monter elektryk)

8. Ani to wąż, ani sznurówka,
podłączona nim pralka i lodówka. ( kabel elektryczny)

9. Gdzie włączysz wtyczkę z lodówki,
gdy kabel nie sięga, bo przewód zbyt krótki? ( przedłużacz)

10. By prąd się nie zachował groźnie,
zawsze ją z gniazdka wyciągnij ostrożnie! ( wtyczka)

Po odgadnięciu liderzy grup z kartkami podchodzą do nauczyciela, który podaje właściwe rozwiązania i sprawdza rozwiązania grup. Przyznanie punktów - literek z hasła.

6.Kolejne zadanie dla grup polega na połączeniu pasujących do siebie części zdań. Utworzy się wtedy kilka zasad bezpiecznej energii

 

ZADANIE 4 - Zasady bezpiecznej energii  

Po rozwiązaniu grupy głośno czytają rozwiązania, nauczyciel przyznaje punkty i prosi, by zapamiętali te zasady.

7.Ostatnie zadanie dla grup:

ZADANIE 5 - Zużycie energii elektrycznej

Przeanalizujcie dane zużycia energii elektrycznej w czteroosobowym gospodarstwie domowym:
- w roku 1965 - zużywano 136 kWh na osobę
- w roku 1980 - zużywano 410 kWh na osobę
- w roku 2005 - zużywano 560 kWh na osobę
Obliczcie wzrost zużycia energii:
a) w latach 1965 - 1980
b) w latach 1980 - 2005
c) w latach 1965 - 2005

Grupa, która pierwsza wykona zadanie, głośno odczytuje rozwiązanie i wyciąga z niego wniosek. Nauczyciel przyznaje punkty i wręcza ostatnie litery z hasła.

8. Wszystkie grupy układają hasło z otrzymanych podczas turnieju liter. Zwycięska grupa jest nagradzana brawami, uczniowie zapisują hasło na tablicy BEZPIECZNIEJ Z PRĄDEM. Wszyscy członkowie grupy otrzymują w nagrodę plany lekcji z hasłem.

Zakończenie
1. Nauczyciel przedstawia krótką prezentację przygotowaną przez siebie na temat racjonalnego, oszczędnego i ekologicznego korzystania z energii elektrycznej. Rozdaje uczniom ulotkę przygotowaną na podstawie prezentacji i prosi o zabranie jej do domu i przekazanie rodzicom, aby zachęcić ich do poznawania i stosowania prostych sposobów racjonalnego wykorzystania energii elektrycznej w domu.
2. Burza mózgów - Jak wy możecie oszczędzać i racjonalnie korzystać z energii elektrycznej? Uczniowie podają swoje propozycje, nauczyciel zapisuje je na tablicy.
3. Nauczyciel czyta wiersz pt. "Marek i Darek" i zachęca uczniów do refleksji nad ich postawami.

Marek i Darek
Darek i Marek niedaleko mieszkali,
byli w jednym wieku, lecz się nie znali.
Mieli podobne gusty i zainteresowania,
podobne meble i podobne mieszkania.
Na tym ich podobieństwo się kończy,
bo więcej ich jednak dzieli niż łączy.
Darka mieszkanie bardzo się wyróżniało:
wiele jasnych lamp je rozświetlało,
żarówki w lampach o dużej mocy,
świeciły u Darka w dzień i w nocy.
Marek tak dużo lamp nie używał,
oświetlał tylko te pomieszczenia, w których przebywał.
Wyłączał oświetlenie, gdy było zbędne,
a żarówki w lampach miał energooszczędne.
Darek właśnie kąpie się zmęczony,
telewizor w pokoju zostawił włączony!
W kuchni otwarte drzwiczki lodówki,
a w pralce piorą się dwie tenisówki,
garnek bez pokrywki na ogniu paruje,
tak Darek kolację przygotowuje!
Marek od dawna ma dobre nawyki
wyłącza niepotrzebne odbiorniki!
Zawsze obiady w szybkowarze gotuje,
a jego EKO-pralka mało prądu potrzebuje!
Wie, że włączony komputer, gdy go nie używa
cały czas prąd elektryczny zużywa!
Marek, gdy otrzymuje rachunek, nie boli go głowa,
oszczędność to dla niego rzecz prosta, wręcz odruchowa!
Darek, gdy widzi za prąd elektryczny rachunek,
zaraz prosi całą rodzinę o ratunek!
Gdyby Darek Marka odwiedził w jego mieszkaniu,
pomyślałby sam o oszczędzaniu!
Uwierzyłby, że możliwe jest racjonalne i ekologiczne
korzystanie z energii elektrycznej!

4. Ocena pracy wszystkich uczniów na zajęciach - może być ustna pochwała, brawa dla kolejnych grup za aktywną i owocną pracę.

5. Zadanie pracy domowej: Spróbujcie przekonać rodzinę do zastosowania zaleceń z ulotki i po miesiącu dokonajcie pomiaru licznika w swoim domu. Wyniki porównajcie ze stanem sprzed zmiany postaw domowników.

6. Pożegnanie się z uczniami poprzez podanie sobie rąk w kole i przesłanie iskierki przyjaźni (nauczyciel przekazuje delikatny uścisk dłoni).

 

Żródła:
www.mojaenergia.pl
www.enion.pl
www.bezpiecznaenergia.pl
www.ptpiree.pl
www.torun.energia.pl
Fragmenty nagrodzonej prezentacji - Anny Szczęsnej z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Lubaniu, 87-732 Lubanie