Patroni Roku

Patroni Roku 2023

Wojciech Korfanty, Paweł Edmund Strzelecki, Aleksander Fredro, Aleksandra Piłsudska, Maurycy Mochnacki, Jadwiga Zamoyska i Jerzy Nowosielski to patroni roku 2023 wybrani przez Sejm RP.

Na 52. posiedzeniu Senat RP, 29 listopada 2022 r. podjął uchwały o ustanowieniu roku 2023 rokiem: Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego oraz Włodzimierza Przerwy-Tetmajera.

patroni

                               Źródło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2023

Patroni Roku 2022

Ignacy Łukasiewicz, Maria Konopnicka, Maria Grzegorzewska Wanda Rutkiewicz, Józef Mackiewicz, Józef Wybicki oraz Romantyzm Polski to patroni roku 2022. Sejm RP, podejmując uchwałę w tej sprawie, zdecydował o uhonorowaniu tych wybitnych postaci oraz epoki, która miała niepodważalny wpływ na kształtowanie polskiej tożsamości narodowej. Źródło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/patroni-roku-2022

 

Patroni Roku 2021

Dn. 27 listopada 2020 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił patronów Roku 2021 : kardynała  Stefana Wyszyńskiego, Stanisława Lema, Cypriana Kamila Norwida; Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Różewiczaoraz Rokiem Konstytucji 3 Maja. Źródło:sejm.gov.pl .

 Krzysztof Kamil Baczyński.small

 Krzysztof Kamil Baczyński

   Źródło:sejm.gov.pl

 1. Krzysztof Kamil BACZYŃSKI (urodzony 22 stycznia 1921 r., zmarł 4 sierpnia 1944 r.)  - poeta i przedstawiciel tzw. pokolenia Kolumbów. Wiersze zaczął pisać już jako uczeń gimnazjum. W okresie wojny (1942-1943) studiował polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Ponadto pracował dorywczo na budowie, przy składzie węgla oraz w Zakładach Sanitarnych. Ożenił się w czerwcu 1942 r. z Barbarą Drapczyńską, studentką polonistyki. W okresie wojny brał udział w wielu akcjach sabotażowych wobec okupanta.

Twórczość wojenna poety to 5 tomików poezji: "Zamknięty echem" ( 1940), "Dwie miłości" (1940), "Wiersze wybrane" (1942) i "Arkusz poetycki nr 1" (1944). Poeta zginął 4 sierpnia w Powstaniu Warszawskim, w okolicy Placu Teatralnego. 1 września zginęła jego żona. Krzysztof Kamil Baczyński uważany jest za najwybitniejszego twórcę pokolenia wojennego. W 2021 roku przypada 100 rocznica  jego urodzin. Źródła: https://dzieje.pl/    https://culture.pl/pl/tworca/krzysztof-kamil-baczynski.

Zobacz też: Krzysztof Kamil Baczyński : bibliografia podmiotowo-przedmiotowa (opracowana na podstawie zbiorów BPP Filii w Opocznie).

 Stanisław Lem.small

  Stanisław Lem

  Źródło:sejm.gov.pl

2. Stanisław LEM (urodzony 12 września 1921 r. we Lwowie, zmarł 27 marca 2006 r.) - pisarz, który uważany jest za najwybitniejszego reprezantanta polskiej fantastyki. Jego powieści i opowiadania zaliczane są do kanonu literatury światowej. Przetłumaczono je na ponad 40 języków i wydano w nakładzie 30 millionów egzemplarzy (we wrześniu przypada 100 rocznica urodzin tego wybitnego twórcy). Stanisław Lem,  w 1940 r. rozpoczął studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego, które ukończył dopiero w Krakowie. Kiedy był po pierwszym roku studiów, we Lwowie pojawili się Niemcy. W czasie wojny autor pracował jako mechanik i spawacz w garażach niemieckiej firmy Rohstofferfassung. Ponadto działał aktywnie w ruchu oporu. Po włączeniu Lwowa do Związku Radzieckiego, cała rodzina pisarza przeniosła się do Krakowa. Początkowo swoje opowiadania i wiersze publikował w prasie.

Twórczóść Lema stanowią m.in.: trylogia "Czas nieutracony", powieść "Człowiek z Marsa" , powieść z gatunku science-fiction "Wizja lokalna" opowiadania fantastycznonaukowe, tj. "Dzienniki gwiazdowe", Cyberiada”, „Solaris”  „Bajki robotów”, "Opowieść o pilocie Pirxie" . Utwory Lema były wielokrotnie przenoszone na ekran.  Do  filmowych adaptacji utworów,  autor odnosił się z pewnym krytycyzmem.

Pisarz zmarł w Krakowie w wieku 84 lata. Źródła: sejm.gov.pl     https://dzieje.pl/postacie/stanislaw-lem-1921-2006.

Zob. też : Stanisław Lem : bibliografia podmotowo-przedmiotowa   (opracowana na podstawie zbiorów BPP Filii w Opocznie).

  Cyprian Kamil Norwid.small 

 Cyprian Kamil Norwid

   Źródło: sejm.gov.pl

3. Cyprian Kamil NORWID (urodzony 24 września 1891 r. w Laskowo-Głuchy, pod Radzyminem, zmarł 23 maja 1883 r.w Paryżu ) - poeta, prozaik, dramatopisarz, artysta sztuk pięknych. Młodość swoją spędził w Warszawie, gdzie studiował malarstwo.  Pisarz dużo podróżował. W 1842 r. wyjechał do Niemiec, a następnie do Włoch. W Berlinie był aresztowany (1846) i uwięziony (za kontakty z emisariuszami polskiego ruchu niepodległościowego). Wtedy zaczęły się też jego problemy ze zdrowiem. Z Berlina udał się do Brukseli, a następnie do Rzymu. W czasie pobytu za granicą utrzymywał przyjacielskie stosunki: z Zygmuntem Krasińskim, z przedstawicielami polskiej  emigracji, tj.  Fryderykiem Chopinem, Adamem Mickiewiczem oraz Juliuszem Słowackim. Zawód miłosny i braki finansowe spowodowały, że Norwid wyjechał do Ameryki. W Nowym Jorku utrzymywał się z pracy jako rysownik i rzeźbiarz. Problemy finansowe i zdrowotne (ze słuchem i wzrokiem) spowodowały, że autor powrócił do Francji, gdzie zamieszkał w przytułku dla ubogich i polskich weteranów.  Zmarł w 1888 roku w Paryżu; zwłoki jego zostały przeniesione na polski cmentarz w Mortmorency i pogrzebane w zbiorowej mogile.

 Do ważnych poematów Norwida należą m.in.: "Promedhidion", "Quidam" i "Rzecz o wolności słowa". Pełna edycja "Pism wszystkich" Norwida ukazała się jednak dopiero w latach 1971-1976.

Źródła: https://culture.pl/pl/tworca/cyprian-norwid  https://dzieje.pl/postacie/cyprian-kamil-norwid-1821-1883.

Zob też : Cyprian Kamil Norwid - bibliografia podmiotowa - przedmiotowa  (opracowana na podstawie zbiorów BPP Filii w Opocznie).

Różewicz cropped.small

 Tadeusz Różewicz

 Źródło:sejm.gov.pl

 

4. Tadeusz Różewicz (urodzony 9 października 1921 r. w Radomsku, zmarł 24 kwietnia 2014 r.) - wybitny poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta. Gdy wybuchła wojna, jako 18-latek wstąpił do Armii Krajowej i walczył w jej szeregach pod pseudonimem "Satyr". Po wojnie zdał maturę i zaczął studia na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1946 ropocząl pracę w filmie jako asystent reżysera, współpracując z Jerzym Zarzyckim. Po doświadczeniach wojennych, poezja Różewicza stała się bardziej rzeczowa i konkretna. W 1968 roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie publikował głównie na łamach "Twórczości", "Odry" i "Dialogu".

Twórczość jego stanowią m.in.: "Kartoteka"  "Białe małżeństwo", "Stara kobieta wysiaduje", "Odejście głodomora", "Pułapka", "Do piachu", "Kartoteka rozrzucona" i "Palacz" (oba dramaty ukazały się w 1997 roku),  "Płaskorzeźba" , "Zawsze fragment. Recycling" i "Matka odchodzi" (1999 ; za który poeta otrzymał Literacką Nagrodę Nike w 2000 roku). Po 2000 roku ukazały się m.in. poemat "Nożyk profesora" , "Szara strefa"  i "Wyjście" . Za granicą ukazało się do dzisiaj około 60 wyborów jego liryki.  Źródła: https://dzieje.pl/postacie/tadeusz-rozewicz https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-rozewicz.

Zob. też :Tadeusz Różewicz - bibliografia podmiotowo-przedmiotowa  (opracowana na podstawie zbiorów BPP Filii w Opocznie).

Stefan Wyszyński.small

 

 Kardynał Stefan Wyszyński

 Źródło:sejm.gov.pl

5. Kardynał Stefan Wyszyński (urodził się 3 sierpnia 1901 r., w miejscowości Zuzela nad Bugiem). Święcenia kapłańskie otrzymał we Włocławku w 1924 r.. Po wybuchu II wojny światowej ukrywał się przed Gestapo. W okresie Powstania Warszawskiego pełnił funkcje kapelana grupy Kampinos AK, działającej w Laskach oraz kapelana szpitala powstańczego (pseudonim Radwan III). Po zakończeniu wojny został rektorem Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. W marcu 1946 r. otrzymał nominację biskupa lubelskiego, a sakrę biskupią przyjął w maju tego samego roku na Jasnej Górze. w listopadzie 1948 r. Pius XII mianował go arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim - prymasem Polski. W styczniu 1953 r. papież włączył go do Kolegium Kardynalskiego.         W 1953 roku został uwięziony i internowano go do 1956 r. m.in. w Rywałdzie, Stoczku, Prudniku i Komańczy.

Kard. Wyszyński był autorytetem moralnym, duchowym współtwórcą przemian społecznych, które doprowadziły do upadku komunizmu. W latach 1980-81 wspierał i chronił przed zagrożeniami powstającą "Solidarność".

Kardynał Wyszyński zmarł 28 maja 1981 r. w Warszawie. Prymas został pochowany w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela, w krypcie biskupów warszawskich. W 2001 roku - w stulecie urodzin - w Rzymie rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny.Źródło: https://dzieje.pl/postacie/stefan-wyszynski.

Constitution of the 3rd May 1791 print in Warszawa Michal Groll 1791 AD.small 

Konstytucja 3 Maja

Źródło: sejm.gov.pl

6. Uchwalony w 1791 r. przez Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego akt wprowadził: trójpodział władzy, niósł gwarancje swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia.

Jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowi dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych. Źródło: sejm.gov.pl.

 

Patroni Roku 2020

Na rok 2020 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wybrał następujących patronów: Św. Jana Pawła II, hetmana Stanisława Żółkiewskiego; Romana Ingardena Leopold Tyrmanda.Ogłosił też rok 2020  rokiem Bitwy Warszawskiej 1920 roku oraz Rokiem zaślubin Polski z morzem w Pucku (w jej 100. rocznicę).  Źródło:sejm.gov.pl.

Zestawienie bibliograficzne "Jan Paweł II (papież)",  opracowane na podstawie zbiorów BPP Filii w Opocznie.