Słowniki i encyklopedie źródłem informacji

Szczegóły
Opublikowano: poniedziałek, 02 luty 2015 14:48
Odsłony: 3613

Słowniki i encyklopedie źródłem informacji

– scenariusz lekcji w szkole podstawowej

Cele zajęć:

1) ogólne

- zapoznanie uczniów z księgozbiorem podręcznym

- zapoznanie uczniów z rodzajem encyklopedii i słowników

2) operacyjne

- uczeń zapamięta, co to są wydawnictwa informacyjne

- umie potrafi podzielić te wydawnictwa

- zna budowę i zasady korzystania z encyklopedii i słowników

- potrafi samodzielnie wyszukać potrzebne dla siebie informacje

- potrafi wykorzystać w poszukiwaniach spis treści, indeks oraz żywą paginę

Środki dydaktyczne:

- zestaw encyklopedii, leksykonów i słowników

- plansze z różnego rodzajami haseł typu: encyklopedia, rodzaje encyklopedii, rodzaje słowników

- materiały do ćwiczeń

Przebieg zajęć:

I. Wprowadzenie.

Pytania wstępne nauczyciela:
Z jakiego księgozbioru korzystamy w czytelni?
Jakie książki znajdują się w księgozbiorze podręcznym biblioteki ?

II. Część główna:
Nauczyciel omawia pojęcie „wydawnictwa informacyjne” (na podstawie planszy).
Podział klasy na grupy ; następnie nauczyciel rozdaje komplety encyklopedii, słowników i leksykonów.

Po przejrzeniu, uczniowie orientują się, że tego typu wydawnictwa posiadają podobną budowę, na która składają się : część informacyjna (zawierająca wskazówki, jak korzystać z danego wydawnictwa) i część druga stanowiąca zestawienie haseł uszeregowanych alfabetycznie lub rzeczowo. Ze względu na treść mamy do czynienia z encyklopediami ogólnymi, czyli encyklopediami o treści dotyczącej różnych dziedzin wiedzy i życia oraz encyklopediami specjalnymi dotyczącymi wybranych dziedzin wiedzy.
Omówienie planszy : Rodzaje encyklopedii.
Bibliotekarz pokazuje odpowiednie encyklopedie. Następniezadaje pytanie : Jak podawane są informacje w encyklopediach?. Uczniowie dostrzegają poza tekstem : ilustracje, mapy, wykresy oraz bibliografię załącznikową.
Omówienie przez nauczyciela rodzajów słowników (językowe i rzeczowe); zwrócenie uwagi na ich odmienną treść; wykorzystanie planszy na ten temat.
Rozdanie kartek z poleceniami; praca w grupach.

Grupa 1

1. Wyjaśnij pojęcia: elegia, oda.

2. Wymień wyrazy synonimiczne do wyrazów: feralny, ordynarny.

Grupa 2

1. Wyjaśnij znaczenia słów:

2. Podaj wyrazy synonimiczne do wyrazów: animozja, delacja, parcelować.

Grupa 3

1. Wyjaśnij pojęcia : leksyka, dialekt.

2. Co oznaczają słowa : apologia, apostrof.

Grupa 4

1. Wyjaśnij znaczenie słów : „etymologia”, „deklamacja”.

2. Wyjaśnij znaczenia zwrotów : „być na dobrej drodze”, „zachować zimną krew".

Grupa 5

1. Wyjaśnij znaczenia wyrazów ”graal”, „mamotrekt”.

2. Jak jest poprawnie : „tabor” czy „tabór”, „zarzec” czy „zarzeknąć”.

Bibliotekarz sprawdza wyniki pracy uczniów. Uczniowie omawiają, w jaki sposób wykonali polecenia. Poddawane są dyskusji ewentualne trudności, jakie uczniowie napotkali w trakcie wykonywania zadań.

III. Podsumowanie wiadomości :

Uczniowie odpowiadają na pytania:

Jakie wydawnictwa informacyjne poznali ?
Jakie rodzaje encyklopedii i słowników poznali ?
Jak ułożone są hasła w tego typu wydawnictwach?
Czym różni się słownik od encyklopedii?

oprac. D.Adamczyk